W tym miesiącu AMD wprowadza na rynek nowe procesory z architekturą Zen 5. Po raz pierwszy AMD postanowiło zmienić dynamiczny harmonogram wprowadzania swoich nowych układów, wypuszczając najpierw mobilne wersje tych procesorów, takie jak Ryzen AI 300. Dziś jednak nadszedł czas na premiery desktopowe, a firma zaprezentowała dwa średniopółkowe procesory: Ryzen 7 9700X oraz Ryzen 5 9600X. Oba modele mają na celu dostarczenie użytkownikom większej wydajności oraz lepszej efektywności energetycznej.
Specyfikacja nowych procesorów
Nowe procesory Ryzen 9000 bazują na mikroarchitekturze Zen 5 i są zbudowane na tym samym gnieździe AM5, co ich poprzednicy z serii Ryzen 7000. Oznacza to, że osoby posiadające wcześniejsze modele płyt głównych z chipsetami X670E/X670 lub B650E/B650 będą mogły przeprowadzić aktualizację oprogramowania, aby obsługiwać nowe procesory. Niestety, nowo zapowiadane płyty główne X870E/X870 zostały opóźnione i pojawią się na rynku dopiero we wrześniu 2024 roku.
Ryzen 7 9700X oferuje 8 rdzeni i 16 wątków z maksymalnym taktowaniem turbo 5,5 GHz, a jego cena wynosi około 1599 zł. Z kolei Ryzen 5 9600X posiada 6 rdzeni i 12 wątków, a jego maksymalne taktowanie dochodzi do 5,4 GHz. Cena tego modelu wynosi 1249 zł. Oba procesory posiadają moc TDP na poziomie 65 W, co czyni je bardziej efektywnymi energetycznie w porównaniu z wcześniejszymi modelami, takimi jak Ryzen 7 7700X (TDP 105 W).
Nowa architektura Zen 5
Architektura Zen 5 przynosi kilka istotnych zmian w porównaniu do Zen 4. Przede wszystkim podwojono rozmiar pamięci podręcznej L2 do 1 MB na rdzeń. Zwiększone zostały także ścieżki do pamięci podręcznej L2, co powinno usprawnić przepływ danych wewnątrz procesora. Dzieje się to przy poprawie instrukcji obsługi oraz jednostek wykonawczych, co przekłada się na wyższą przepustowość i efektywność chipu. Zmodernizowane zostały też jednostki wykonawcze, m.in. procesor obsługuje teraz 6 operacji liczbowych i 6 operacji zmiennoprzecinkowych na cykl.
Kolejnym krokiem naprzód jest wprowadzenie zoptymalizowanej obsługi instrukcji AVX-512, które zostały zintegrowane z Zen 5. Zoptymalizowano także jednostki związane z wielowątkową wydajnością, co przekłada się na lepszą obsługę zaawansowanych zadań.
Procesory wykonane są w technologii 4 nm (N4P) przez TSMC, co zapewnia 11% wzrost wydajności oraz 22% wzrost efektywności energetycznej w porównaniu do Zen 4, bazowanego na procesie 5 nm.
Optymalizacje i nowoczesne technologie
Ryzen 9000 wspiera pamięci DDR5 5600 MT/s i oferuje 28 linii PCIe Gen 5, co pozwala na obsługę nowoczesnych nośników SSD oraz kart graficznych na szynie PCIe 5.0. Procesory te są również wyposażone w podstawową jednostkę graficzną RDNA 2, co sprawia, że użytkownicy mogą korzystać z podstawowych funkcji graficznych bez potrzeby instalowania zewnętrznej karty graficznej. Dodatkowo procesory oferują wsparcie dla USB 4 oraz USB Type-C 3.2, co zwiększa ich funkcjonalność w nowoczesnych systemach.
Ryzen 9000 również zoptymalizowano pod kątem długowieczności platformy. Dla osób zastanawiających się nad przyszłością, wsparcie dla gniazda AM5 zapewnia, że obecne pły